" ŞANLIURFA MUTFAĞI "
01.11.2023 07:53
Çağımızda ülkelerin gelirlerinin önemli bir kısmını turizmden sağlaması üzerine, turizmden gelen gelirlerin çeşitlendirilmesi bir zorunluluk haline geldi. Doğa turizmi, tarih turizmi, dinî turizm, sağlık turizmi, bilim turizmi, kültür turizmi, kaplıca turizmi, eğlence turizmi...
Ülke bazında yapılan bu etkinlikler bölge ve iller bazına indirgendiğinde illerin de yeme içme yani gastronomi alanında bir çaba içine girdiklerine tanık oluyoruz. Bu iller arasında 1000 yıllar içinde tarihe tanıklık etmiş ve gastrono-mik birikim elde etmiş olanların yanı sıra çok yakın bir zamanda il olmuş; köy, kasaba kültürüyle uzun yüzyıllar yaşamış olanlar da vardır. Özellikle bu, birkaç kişinin kişisel kültürü ve becerisi, komşu illerin yemeklerine sahip çıkma gibi çıkışı ve varışı belli olmayan bir yolda ilerleyerek yapay bir mutfak edinme gayretleri vardır. Örneğin “mercimek çorbası” gibi her ilin olan damak lezzetle-riyle övünür hale gelmişlerdir. Yine çiğ köfte Urfa’nındır ama sahiplenmeyen il kalmamıştır. Patlıcanlı ve domatesli kebap Urfa’nındır. Sahiplenmeyen il kalmamıştır. Yine bazı güney illerimiz , Halep mutfağını Türkiye’ye taşıyarak kendilerine yapay bir mutfak oluşturmaya başlamışlardır.
Şanlıurfa Kent Konseyi Kültür ve Turizm Çalışma Grubumuz tarihe not düşmek amacıyla yüzyıllardır Urfa’da pişen, pişirilen yemeklerin bir listesini yapma gereği duymuştur. Bu listenin %70’i Urfa’nındır. Geri kalanlar ise, aynı adı taşımakla beraber diğer illerde yapılanların mutlaka değişik bir versiyonu-dur.
Bu listede sözü edilen 431 çeşit; çorbalar, salatalar, et yemekleri, dolmalar, sebze yemekleri, hamur işleri, pilavlar, köfteler, kebaplar, sakatatlar, tatlılar ve atıştırmalıklar, kolay yemekler ve içeceklerden oluşmaktadır.
Bu çalışmada yemeklerin sadece isimleriyle yetinilmiş, yemek tarifleri yoluna gidilmemiştir. Yani bu çalışma sadece ve sadece bir envanter çalışmasıdır.
Bu yemeklerin tarifleri daha önce büyük emeklerle hazırlanmış Semra ALGIN’a ait “Yöremizden Soframıza. Şanlıurfa, 2006-(1.baskı)”, Lütfiye ve Müslüm AKALIN’a ait “ Tandırlıktan Gelen Lezzet. Şanlıurfa 2016 (3.baskı)”, Halil SORAN ve Münire Yetkin SORAN ‘a ait “Urfa ‘da Pişer Biz de Düşer. .(Şanlıurfa 2018) (2.baskı)” adlı kitaplarda vardır. Zaten biz de bu çalışmayı yaparken bu kitaplardan önemli ölçüde yararlandık. Bu çalışmalarda sözü edilen 356 çeşide biz de Şanlıurfa Kent Konseyi olarak uzun araştırmalar sonunda 75 çeşit ekleyerek 431 çeşide ulaştık. Bu listeye eklenebilecek elbette başka çeşitler vardır. Bu konuda tüm Urfalılardan yardım ve destek bekliyoruz.
ŞANLIURFA KENT KONSEYİ KÜLTÜR VE TURİZM ÇALIŞMA GRUBU