ŞANLIURFA KENT KONSEYİNDEN GÖRÜŞLER
04.07.2018 14:13
İmar - Çevre ve Şehircilik Çalışma Grubunun ilgili raporları doğrultusunda kentin sorunlarını ve yapılması gereken çalışmaları değerlendirdiklerini belirten Başkan Erkan Sözen, kentin gelişim alanları, Karaali termal suyunun verimliliği, Karaköprü ilçesi ile Osmanbey Kampüsü arasındaki termal suyunun sağlık turizmine kazandırılması, Atatürk Baraj gölü etrafında yazlık turizm yatırımı, Halilürrahman makamını Eyüp Peygamber makamına bağlayan turizm yolu ve Şanlurfa’nın Nahit taşı ve Karacadağ’ın bazalt taşının şehir ekonomisine kazandırılması ile ilgili yürütme kurulunun görüşlerini dile getirdi.
İşte Kent Konseyi'nin önerileri:
1- Şanlıurfa’mızın hangi bölgesinde enerji tasarrufunu öngören, yeşil ve sosyal alanları artıran bir bakış açısına sahip akıllı bir şehir planlaması yapılmalıdır?
Son yıllarda artan nüfus kentleşme oranı ve tüketim unsurları karşısında kentsel çevre, doğal çevre enerji sorunlarını beraberinde getirmektedir. Aynı zamanda durmadan gelişen teknoloji ise kentsel yaşam ve kentsel tasarım sürecine yenilikler getirmektedir. Buna dayanarak 90'lı yıllardan itibaren, kentlerin doğa ve insan üzerinde bıraktıkları negatif izlerin minimuma indirilmesi , nüfus ve kentleşme baskısının kaldırılabilmesi, daha verimli, yaşanabilir kentler, yeni planlama yaklaşımları ve çeşitli girişimler (yeşil kent, ekokent,yaşanabilir kent, dijital kent, akıllı kent girişimleri vb.) geliştirilmesini sağlamaktadır. Bundan dolayı yapılacak yeni yerleşim alanlarında bunlar gözönünde bulundurulmalıdır.
Kentimiz için yapılacak yeni planlamada şehrin kuzeybatısında bulunan ve %90'i maliye hazinesine ait olan ortalama 30 bin dekar alana sahip ve tarıma elverişli olmayan Aşıkköy (kaşmer dağı) ve Şanlıurfa Akçakale çevre yolu ile Evren Sanayi çevre yolu çevresinin tamamı gelişim alanları belirlenerek fen - sanat kuralları ve kentin sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel yapısı da gözönüne alınarak planlanmalıdır. Bahsi geçen yerler aynı zamanda kentimizin hakim rüzgarının olduğu yerlerdedir. Ayrıca planlama yapılırken %60 DOP(Düzenleme Ortaklık Payı )ayrılmalı ki yeterince park, sosyal alanlar, eğitim alanları, yol, meydan, pazar yerleri vb. yerler açılmış olsun. Park alanlarının da konut alanı içersine yayılması, ailelerin rahat ulaşması, emniyeti ve kontrolü olmayan büyük parklardan kaçınılması, park alanlarının konut alanı içersinde olması hem ailelerin parklara rahat ulaşması. yeşil alanlar içersinde bir kent oluşmasını ve yaşanabilir alanlar oluşturmamızı sağlayacaktır.
2- Karaali bölgesi jeotermal sera alanı olarak planlanmalı mı ? Burası jeotermal sera bölgesi ilan edilsin mi? Karaalinin sıcak suyunu taşımak sureti ile Tektek dağı eteklerinde kurulacak jeotermal turizm alanına nasıl bakılır?
Karaali jeotermal alanı, kesinlikle organize sera alanı olarak planlanmalıdır. Seracılığın bölgede istihdama özellikle kadın istihdamına ve ihracata katkı sağlayacağını düşünmekteyiz. Seracılığın son yıllarda önemli bir sektör haline geldiği görülmektedir. Yapılan araştırmalara göre Karaali bölgesindeki jeotermal kaynakların 3 km kuzey-güney ,30 km doğu-batı olmak üzere 90 km 'lik havzada jeotermal alanı olduğu tespit edilmiştir.Eğer bu 90 km. lik alan, sera alanı ilan edilir ve yeterli/uygun sondaj çalışmaları yapılırsa ülke ve kent ekonomisine katkı sağlayacaktır. 20 derecenin üzerinin termal su kabul olduğu ülkemizde Karaali’nin 45-60 derece sıcaklığında olduğu düşünülürse bu bölge sera alanı olarak ilan edilmelidir. Seracılık kömür ve doğalgazla ısıtılırsa dekar başı ortalama 10 bin lira maliyet oluşmaktadır. Urfa’da jeotermal suyla seracılık yapılırsa bu maliyet 3 bin lira olmaktadır. Jeotermal su etkin kullanıldığı takdirde bin dekar serada ortalama 1000-1500 kişi istihdam edilir ve yıllık 60 milyon dolarlık ihracat yapılabilir.
Karaali termal suyunu Tektek dağlarına taşıyıp turizm alanı ilan edilmesi, tarım alanlarının korunmasını da sağlar. Suyu yukarı taşımak suretiyle ovadaki nemli havadan kurtarıp daha serin bir ortam oluşması bölgeyi daha cazip hale getirecektir. Ayrıca ovanın muhteşem manzarası görülebilir hale gelebilir. Karaali yolunun en az duble yol standardına getirilmesi hem seracılık hem de turizm açısından elzemdir.
İlimizin kuzey tarafında Haliliye ilçesi Aşağı Koymat mahalesinde şehre yakın mesafede doğayla iç içe olan bölgemizde termal su bulunduğu ve termal suyun Karaali termal suyundan daha sıcak bir su olduğu tespit edilmiştir.
Kentimizin kuzeyinden Harran Üniversitemize kadar olan bölgede tespit edilen sıcak su kaynaklarının acilen değerlendirilmesi ve bu bölgedeki sıcak su etüt çalışmalarının yapılıp; Harran Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Z.H.Ali Sak, Prof. Dr. İrfan Yeşilnacar, Yrd. Doç. Dr. F. Barış Emst ve arkadaşlarının hazırlayıp TUBİTAK’a sundukları projeler hayata geçirilmelidir. Bu konuda Kalkınma Bakanlığından acilen destek alınmalıdır. Karaali bölgesinden veya Osmanbey Kampüsünün yakın çevresinden çıkacak sıcak su ile Tıp Fakültemizde fizik-tedavi-rehabilitasyon ve romatizmal hastalıklar üniteleri ile daha etkin hizmet verilebilir. Ayrıca Ziraat Fakültemizde; seracılık, organik tarım ve su ürünleri alanında daha güçlü çalışmalar yapılabilir. Kentimizdeki tarih turizmine ek olarak; Osmanbey termal tatil köyü gibi projelerle sağlık turizmi de canlandırılabilir.
3- Şanlıurfa Atatürk Baraj gölü etrafında yazlık turizm site alanları oluşturulabilir mi?
Kesinlikle yapılması gereken ve çok geciken bir karar olarak görüyoruz. Fakat Atatürk baraj gölü Şanlıurfa ve çevredeki yerleşimlere içme suyu sağladığından, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından içme suyu havzası olarak belirlediğinden baraj gölü çevresine herhangi bir amaçla ruhsat verememektedir.
Ancak günümüz teknolojik gelişmeleri içme suyu havzasını kirletmeden de birçok teknik olanağını sağlayabilmektedir. Bunlardan en uygun ve pratik olanı paket arıtma sistemleridir. Maliyet olarak da son derece ekonomik seçenekler içeren bu sistemlerle göle 100 metre mesafede kurulabilecek tesislerin atık su ve katı atıkların çevreye ve göle zarar vermeden kolaylıkla bertaraf edilebilecektir. Yapılacak bu tarz turizm tesislerinin kentimizin turizmine, dolayısıyla kentimizin ekonomisine katkı sağlayacağı, ayrıca Bozova gibi baraj gölü çevresinde ve şehir merkezine en yakın ilçemizde sosyokültürel ve ekonomik anlamda ilçe yaşamına da katkı sağlayacaktır.
4- Halilürrahman makamını Eyüp Peygamber makamına bağlayan bir yaya ve araç trafiğine açık turizm yolu.
Şanlıurfa bilindiği üzere İnanç ve Turizm bakımından oldukça zengin bir potansiyele ve öneme sahiptir.Sadece bu iki makam arasında değil tüm turizm lokasyonlarını birbirine bağlayacak bir ulaşım ağının kurulması ve bu ağların en az 50 yıllık bir projeksiyonla planlanması gerekmektedir.Urfa’nın turizm potansiyeli ortaya çıkarıldığı takdirde dünyanın her tarafından ziyaretçi akınına uğrayacağı kaçınılmaz olacak ,kent ve ülke ekonomisine katkıda sağlayacaktır.
Halilürrahman makamı ile Eyüp Peygamber makamı arasındaki turizm yolu çok iyi planlanmalı ve güzergah üzerinde kentin mimarisini yansıtacak ve silüeti bozmayacak şekilde bir bütün halinde planlanmalı ve yol güzergahında turizme yönelik işletmeler desteklenmelidir..Ayrıca kentimiz şehir içi ve turizm bölgeleri içinde en az 50 yıllık Ulaşım Master planıda hazırlanmalıdır.
5- Şanlurfa’nın Nahit taşı ve Karacadağ’ın bazalt taşı nasıl şehir ekonomisine kazandırılır?
Bazalt taşı volkanik oluşumlardan oluşan doğal bir taş çeşididir.Doğal koşullardan etkilenmeyen,aşınmaya ve iklim şartlarına yüksek dayanıklı ,su emmesi az olması sebebiyle alt ve üst yapı malzemesi olarak kullanılan siyah,gri ve füme renginde olan bir taştır.Bazalt taşı değişik ölçü ve kesimlerde mimari yapıların tüm evrelerinde,alt ve üst yapıda,cephe ve zemin kaplamalarında,şehir içi yol ve kaldırımlarda,tretuar ve bahçe peyzajlarında rahatlıkla kullanılabilir.Bazalt taşı raylı yollarda kalkerin yerini alan bir malzeme olarak da kullanılabilir. Karayollarının altyapı dolgusu ve agrega olarak beton santrallerinde,seramik üretimine, cam sanayisinde, cam yünü, ses yalıtımında ve hediyelik eşya olarak biblo üretiminde kullanılabilir.
Nahit taşı doğal bir yapı elemanıdır.Aynı zamanda estetik ve çok fonksiyonlu bir yapı malzemesidir.Nahit taşı çok uzun ömürlü ve her türlü doğa koşullarına karşı dayanıklıdır.Ayrıca urfa nahit taşı yıllar geçtikçe beyazlaşır.
Nahit taşı ocaktan çıktığında yumuşak olmasına rağmen güneş ve suyu gördükçe sertleşen bir yapı malzemesidir.Ocaktan çıktığında yumuşak olması sebebiyle nakış nakış işlenerek çok güzel yapılar ortaya çıkmasına olanak sağlamıştır.Urfada evin iç cephesinde mardinde ise dış cephesinde nakış gibi işlenmiş evler fazlasıyla bulunmaktadır.
Nahit taşı fabrikalarda işlenerek ihraç edilerek ekonomiye katkı sağlanabilir,ayrıca yapıların özellikle dış cephelerinde kullanılması için gerekli kolaylıkların sağlanarak kullanılması teşvik edilerek yeni bir iş alanı sağlanabilir.
Nahit taşı izolasyonu sağladığı için evlerin içi yazın serin ,kışın sıcak olur.Ve yıllar geçtikçe kendini yenileyen ve yaşayan bir malzemedir.Kentimizdeki bütün tarihi yapıların taştan yapılmış olması ,kent kimliğimizi yansıtması içinde taş malzemesi kullanılması teşvik edilmelidir.Belediyeler gerekirse Nahit taşını teşvik için bazı harçlardan muaf ederek bir başlangıç yapmalıdır. Ayrıca yapılması planlanan ve kentin kimliğini yansıtmasını istediğimiz Büyükşehir Hizmet binası Urfa Nahit taşıyla yapılabilir. Ayrıca az yoğunluklu bir bölge pilot bölge seçilip orada Nahit taşı zorunluluğu getirerek(teşvik ve harç muafiyeti olmak koşuluyla) kent kimliğini yansıtan bir bölge oluşturulabilir.
Bunlar sağlandığı taktirde Nahit taşı kullanımı artar,kente bir mimari kimlik kazandırılmış olup ve kent ekonomisine bir katkı sağlanmış olur.
25.01.2018